Marshall McLuhan
Z Literatura przedmiotu
Marshall McLuhan (1911-1970)
- lusterko wsteczne - skeumorfizm
Spis treści
Determinizm technologiczny
- Przekaźnik jest przekazem: "Przekazem" dowolnego środka przekazu lub techniki jest zmiana skali, tempa lub wzorca, jaką ten środek wprowadza w ludzkie życie. Kolej nie wprowadziła ruchu, transportu, koła czy drogi w życie społeczności ludzkiej, lecz przyspieszyła i zwiększyła skalę wcześniejszych funkcji, stwarzając warunki do powstania całkowicie nowych rodzajów miast oraz nowych rodzajów pracy i wypoczynku. Nie miało tu znaczenia, czy działała w środowisku tropikalnym czy na Północy. Zjawisko to było niezależne od typu ładunku czy treści kolejowego środka przekazu.[1]
- "Treść" środka przekazu jest bowiem jak soczysty kawał mięsa przyniesiony przez włamywacza, aby odwrócić uwagę psa podwórzowego.[2]
- de Tocquville o Rewolucji Francuskiej: druk przyczynił się do homogenizacji narodu francuskiego[3]
- E. M. Forster, Droga do Indii - niemożność porozumienia między kulturą oralną a k. piśmienną[4]
- J. M. Synge, Playboy of the Western World - w społeczeństwie tradycyjnym zabójca traktowany już u nas ofiara raka[5]
- Nieświadomi naszych typograficznych przesądów kulturowych twórcy tych testów zakładają, iż jednolite i trwałe nawyki są oznaką inteligencji. Eliminują w ten sposób "człowieka słuchu" i "człowieka dotyku".[6]
- Jestem w sytuacji Luisa Pasteura, który tłumaczył lekarzom, że ich największy wróg jest zupełnie niewidoczny i całkowicie przez nich jeszcze nierozpoznany.[7]
- skutki piśmienności: Człowiek żyjący w piśmiennym i homogenicznym społeczeństwie przestaje bowiem być wrażliwy na różnorodne i pozbawione ciągłości życie form. Przyswaja sobie złudzenie trzeciego wymiaru i "osobistego punktu widzenia" jako część jego narcystycznego skrzywienia, odcinając się od świadomości Blake'a lub Psalmisty, zgodnie z którą stajemy się tym, na co patrzymy.[8]
- skutki druku: W XVI wieku druk przyczynił się do powstania indywidualizmu i nacjonalizmu.[9]
Nowe media
- dźwięk jest widoczny w momencie przekraczania bariery dźwięku[10]
- Nie jesteśmy lepiej przygotowani na zderzenie z radiem i telewizją w naszym środowisku piśmiennym niż plemienny mieszkaniec Ghany na zderzenie z kulturą pisania i czytania, która wyrywa go z jego świata wspólnoty i wrzuca w świat indywidualnej izolacji[11]
- Wyndham Lewis, The Human Age, The Childermass - zmiana mediów jako masakra niewinnych[12]
- J. C. Carothers, The African Mind in Health and Disease - rozpad kultur plemiennych pod wpływem słowa pisanego[13]
- Bernard Lamy, Antoine Arnauld, Pierre Nicole, The Art of Speaking, 1696: mowa, która mówcy nie przychodzi z łatwością, nie może podobać się słuchaczowi[14]
- Media kształtują społeczeństwo tak samo jak stosowane surowce, np. specyfika Amerykańskiego Południa łączy się z gospodarką opartą na bawełnie i ropie[15]
Telewizja
- Telewizja chłodna, druk, gazeta gorące[16]
- "Obraz telewizyjny ma małą intensywność lub niską rozdzielczość i dlatego, w odróżnieniu od filmu, nie dostarcza nam szczegółowych informacji na temat przedstawionych obiektów"[17]
- debata Nixon-Kennedy[18]
- dzięki telewizji w Anglii odrodziły się dialekty (cockney)[19]
- radio porywa tłumy, telewizja uspokaja:"Tym, co Kubańczycy zawdzięczają telewizji, jest odczuwanie bezpośredniego zaangażowania w podejmowanie decyzji politycznych"[20]
- ten materiał (nt. języków bez pisma) w telewizji, w radiu, na wykładzie, w druku: łatwiej zapamiętać dzięki radiu i telewizji niż wykładowi i drukowi[21]
- światło: "W przypadku telewizji to widz jest ekranem. Bombardowany jest impulsami świetlnymi, co James Joyce nazwał "Szarżą Świetlnej Brygady", która "atakuje powłokę duszy podświadomymi skojarzeniami""[22]
- radio i telewizja to ziszczenie poetyckiej idei synestezji[23]
- telewizja to przedłużenie ośrodkowego układu nerwowego[24]
- telewizja przejawia tendencję do stosowania zbliżeń[25]
- ofiary nowych czasów telewizji: Rita Hayworth, Liz Taylor, Marilyn Monroe[26]
Prawa mediów
- M. McLuhan, Prawa mediów (laws of media)
- Co nowe medium wzmaga, nasila, umożliwia bądź przyspiesza?
- Co zostaje odrzucone albo zanika za sprawą nowego medium?
- Co z tego co zanikło kiedyś powraca za sprawą nowego medium?
- W jaki sposób nowe medium może odwrócić swoje pierwotne cechy po rozciągnięciu do granic możliwości?[27]
Media gorące i chłodne
- Media gorące
- przedłużają pojedynczy zmysł z "wysoką rozdzielczością", z silnym nasyceniem informacjami.
- mają "charakter mechaniczny, jednolity, powtarzający się" (Zrozumieć media, s. 59)
- Media chłodne
- zmuszają odbiorcę do zaangażowania i kooperacji
McLuhan w Zrozumieć media pisze o:
- zimnym oku i gorącym uchu
Ucho jest nadwrażliwe. Oko jest zimne i obojętne (s. 213)
- zimnej telewizji
Widz musi uzupełnić to, o czym jedynie napomknięto w mozaikowym kobiercu punkcików (s. 220)
MEDIA, TECHNIKI, KULTURY | |
---|---|
GORĄCE | ZIMNE |
radio | telefon |
film (kino) | telewizja |
fotografia | film rysunkowy |
alfabet fonetyczny | hieroglify, ideogramy |
druk (gazeta) | pismo |
topór stalowy | topór kamienny |
USA | "kraje zacofane" |
"mieszczuch" | "wieśniak" |
epoka mechanizacji | epoka telewizji |
walc | twist |
jazz klasyczny | cool jazz |
pisanie metodami, zestawami | pisanie aforyzmami |
transmisja koncertu | transmisja próby koncertu |
hipnoza | halucynacja |
brak poczucia humoru | figiel, dowcip, psikus |
Żródło: M. McLuhan, Gorące i zimne środki przekazu, w: jego, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. N. Szczucka, Warszawa 2004.
- druk to prototyp idei produkcji masowej (McLuhan, Galaktyka Gutenberga, w: jego, Wybór tekstów, przeł. E. Różalska, J. M. Stokłosa, Poznań 2001, s. 124.
Bibliogafia
Podmiotowa
- Marshall McLuhan, The Gutenberg galaxy: the making of typographic man. Toronto: University of Toronto Press, 1962.
- M. McLuhan, Wybór pism, przeł. , Warszawa 1975.
- Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka, przeł. N. Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2004.
- Marshall McLuhan, Wybór tekstów, przeł. Ewa Różalska, Jacek M. Stokłosa, Wydawnictwo Zysk i S-ka: Poznań 2001.
Przedmiotowa
- J. Lalewicz, Próba zrozumienia McLuhana, "Dialog" 1976/12.
- Jonathan Miller, Spór z McLuhanem, przeł. Alina Hanna Bogucka, Warszawa 1974.
- K. Krzysztofek (red.), Kody McLuhana
- Marshall McLuhan's Understanding Media: The Extensions of Man@50, "Journal of Visual Culture" vol. 13, no 1, apr 2014.
- B. Winston, Misunderstanding Media, Cambridge 1986 (odrzucenie determinizmu technologicznego)
Przypisy
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 40
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 49
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 46
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 47
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 48
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 49
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 49
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 50-51
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 51
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 44
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 48
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 48
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 47
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 51-52
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 53
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, przeł. Natalia Szczucka, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne: Warszawa 2004, s. 400
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, s. 408
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, s. 400
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, s. 400
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, s. 401
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, s. 402
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, s. 404
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, s. 404
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, s. 404
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, s. 408
- ↑ Marshall McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenie człowieka, s. 411
- ↑ Marshall McLuhan, Wybór tekstów, przeł. Ewa Różalska, Jacek M. Stokłosa, Wydawnictwo Zysk i S-ka: Poznań 2001, s. 546-547.