Apokryf
W badaniach współczesnej literatury polskiej przyjął się ten termin w największym stopniu w odniesieniu do twórczości Zbigniewa Herberta (Adamiec, 1996).
Danuta Szajnert, Mutacje apokryfu
Za Nyczem formułuje zasadę apokryfu w działaniach pisarskich jako "twórcze wyzyskiwanie możliwości odkrytych w historycznie zinterpretowanym pierwowzorze (poetyce, gatunku, stylu)" (s. 137)
Wyróżnia dwa schematy apokryfizacji oparte na Auerbachowskiej charakterystyce porównawczej stylów Biblii i eposów Homera:
Epos Homera generowałby przede wszystkim apokryficzność opartą na schemacie renarracji i kontynuacji. Biblia - na schemacie amplifikacji oraz algoryzującej i parabolizującej interpretacji bądź nieprawowiernej reinterpretacji. (s. 145)
Nie uznaje za apokryfy takich utworów jak "Ulisses", "Doktor Faustus" czy na "Wschód od Edenu", gdyż do świata przedstawionego transpozycji nie przenoszą one realiów wzorca (s. 146).
Bibliografia
- Maria Adamczyk, Apokryf, w: Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, Wrocław 2002.
- Maria Adamczyk, Biblijno-apokryficzne narracje w literaturze staropolskiej do końca XVI wieku, Poznań 1980.
- Maria Adamczyk, Wstęp, do: Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne, red. W. R. Rzepka, W. Wydra, Warszawa 2008.
- Marek Adamiec, "...Pomnik trochę niezupełny..." Rzecz o apokryfach i poezji Zbigniewa Herberta, Gdańsk 1996.
- S. Balbus, Między stylami, Kraków 1993.
- Tytus Górski, Apokryf, w: Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda, S. Tyniecka-Makowska, Kraków 2006.
- Jerzy Jarzębski, Z "widmowej biblioteki", w: Stanisław Lem, Apokryfy, Kraków 1998.
- W. Kot, Biblijny apokryf literacki. Próba analizy zjawiska na przykładach polskich, "Życie i Myśl" 1986 nr 1/2.
- J. Maleszyńska, Biblijna opowieść o synu marnotrawnym i jej literackie transpozycje, w: Miejsca wspólne. Szkice o komunikacji literackiej i artystycznej, red. E. Balcerzam, S. Wysłouch, Warszawa 1985.
- A. E. Naumow, Apokryfy w systemie literatury cerkiewnosłowiańskiej, Wrocław 1976.
- Ryszard Nycz, Parodia i pastisz. Z dziejów pojęć artystycznych w świadomości literackiej XX wieku, w: jego, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Warszawa 1993. (zasada apokryfu)
- Marek Starowieyski, przedm. do: Apokryfy Nowego Testamentu, red. Marek Starowieyski, t.1, Ewangelie apokryficzne, Kraków 2003.
- Marek Starowieyski, Barwny świat apokryfów, Poznań 1998.
- Danuta Szajnert, Mutacje apokryfu, w: Genologia dzisiaj, red. W. Bolecki, I. Opacki, Warszawa 2000.
- Eliza Szybowicz, Apokryfy w polskiej prozie współczesnej, Poznań 2008.
- W. Tyloch, Apokryfy Nowego Testamentu, "Literatura na Świecie" 1974 nr 12.
