Jurij Łotman

Z Literatura przedmiotu
Skocz do: nawigacja, szukaj
  • Język: "wszelki system komunikacji posługujący się znakami uporządkowanymi w szczególny sposób". Ł. odróżnia języki, s. 16:
    1. od systemów nie służących jako środki komunikacji
    2. od systemów komunikacyjnych nie posługujących się znakami
    3. od znakowych systemów komunikacyjnych posługujących się znakami nieuporządkowanymi
  • Ł. wyróżnia języki, s. 18.
    1. języki naturalne
    2. języki sztuczne
    3. języki wtórne (wtórne systemy modelujące)
  • język literatury - nadbudowany nad językiem naturalnym jako system wtórny, s. 35.
  • Znaczenie - inwariant przekładu, s. 53.
    1. Znak nie może istnieć w izolacji, znaczenie powstaje jako przecięcie dwóch łańcuchów struktur, planu treści i planu wyrażania, problem treści to problem przekodowania, s. 55.
  • przekodowanie semantyczne (równoważność przedmiotów), przekodowanie pragmatyczne (równoważność perspektyw), s. 70.
  • znaczenie paradygmatyczne powstaje w wyniku przekodowania zewnętrznego, znaczenie syntagmatyczne - przekodowania wewnętrznego, s. 72.
  • Tekst i jego cechy konstytutywne
    1. wyrażenie - powstaje jako realizacja działania pewnego systemu semiotycznego
    2. ograniczenie - np. początek i koniec wypowiedzi językowej, rama w malarstwie, rampa w teatrze
    3. strukturalizacja - organizacja wewnętrzna znamionująca strukturalną całość, s. 76-79.
  • przekodowanie wewnętrzne vs. przekodowanie zewnętrzne, s. 110
    • przekodowanie wewnętrzne: budowa tekstu na osi syntagmatycznej
    • przekodowanie zewnętrzne: budowa tekstu na osi paradygmatycznej

Bibliografia

  • Jurij Łotman, Struktura tekstu artystycznego, przeł. A. Tanalska, Państwowy Instytut Wydawniczy: Warszawa 1984