Kultura uczestnictwa

Definicje

The new participatory culture is taking shape at the intersection between three trends:

1. New tools and technologies enable consumers to archive, annotate, appropriate, and recirculate media content;

2. a range of subcultures promote Do-It-Yourself (DIY) media production, a discourse that shapes how consumers have deployed those technologies; and

3. economic trends favoring the horizontally integrated media conglomerates encourage the flow of images, ideas, and narratives across multiple media channels and demand more active modes of spectatorship,

For the moment, let’s define participatory culture as one:

1. With relatively low barriers to artistic expression and civic engagement

2. With strong support for creating and sharing one’s creations with others

3. With some type of informal mentorship whereby what is known by the most experienced is passed along to novices

4. Where members believe that their contributions matter

5. Where members feel some degree of social connection with one another (at the least they care what other people think about what they have created).

(...) Participatory culture is emerging as the culture absorbs and responds to the explosion of new media technologies that make it possible for average consumers to archive, annotate, appropriate, and recirculate media content in powerful new ways. (...)
We are using participation as a term that cuts across educational practices, creative processes, community life, and democratic citizenship. Our goals should be to encourage youth to develop the skills, knowledge, ethical frameworks, and self-confidence needed to be full participants in contemporary culture. Many young people are already part of this process through:

Affiliations -- memberships, formal and informal, in online communities centered around various forms of media, such as Friendster, Facebook, message boards, metagaming, game clans, or MySpace).

Expressions -- producing new creative forms, such as digital sampling, skinning and modding, fan videomaking, fan fiction writing, zines, mash-ups).

Collaborative Problem-solving -- working together in teams, formal and informal, to complete tasks and develop new knowledge (such as through Wikipedia, alternative reality gaming, spoiling).

Circulations -- Shaping the flow of media (such as podcasting, blogging)

Pojęcia

1. Uczestnictwo w kulturze
2. Użyteczność kategorii uczestnictwa w zmieniających się kontekstach badań terenowych, (w:) Clifford Geertz - lokalna lektura (red. D. Wolska i M. Brocki)
3. prosument, produser
4. Commons-based peer production (Yochai Benkler)
5. maszyna społeczna
6. luka uczestnictwa (participation gap), podział cyfrowy (digital divide)
7. affinity space wikipedia
8. Socially distributed cognition

Affinity spaces offer powerful opportunities for learning, Gee argues, because they are sustained by common endeavors that bridge differences in age, class, race, gender, and educational level, and because people can participate in various ways according to their skills and interests, because they depend on peer-to-peer teaching with each participant constantly motivated to acquire new knowledge or refine their existing skills, and because they allow each participant to feel like an expert while tapping the expertise of others.

(James Paul Gee, What video games have to teach us about learning and literacy, revised and updated. Basingstoke: Palgrave Macmillan 2008.)

1. fałszywe uczstnictwo (U. Eco, Bierność a relacja krytyczna, w: jego, Apokaliptycy i dostosowani, przeł. P. Salwa, Warszawa 2010, s. 469.

Zagadnienia

1. Nowe media, nowe uczestnictwo
2. Uczestnictwo jako praktyka medialna explicite i implicite
3. Zachęcanie i zniechęcanie do uczestnictwa
4. Walka z uczestnictwem, kontrola uczestnictwa, wykorzystywanie uczestnictwa

Przykłady

1. ruch spółdzielczy (E. Abramowski), współczesne kooperatywy
2. marketing wirusowy
3. translatory internetowe
4. słowniki społecznościowe
5. wymiana umiejętności, tandem learning, language exchange
6. carpooling, free accomodation
7. kooperatywy spożywcze
8. Web 2.0
9. blogosfera
10. Wikipedia, YouTube, Twitter, Flicr, SecondLife, Facebook
11. GoogleMaps + Panoramio
12. social banking
13. crowdsourcing, crowdfunding
14. Oxford English Dictionary (James Murray) --- przez 70 lat wolontariusze przysyłali przykłady użycia słów
15. crowdsourcing, scisourcing
    1. przykład Słownika Oksfordzkiego: http://www.wired.co.uk/news/archive/2011-01/13/the-oxford-english-wiktionary
    2. https://www.zooniverse.org
16. społecznościowe słowniki wymowy (Forvo)
17. Social seach engine, social bookmarking, questions&answers
18. human-based computation (duolingo)
19. translatory internetowe
20. folksonomy, społecznościowy system tagów
21. Luis von Ahn: GWAP (game with a purpose), reCAPTCHA, ESP Game
22. Łańcuszki szczęścia
23. Wymiana kula
24. Cybermind: Cybermind: Argyle, Katie "Life After Death", in Rob Shields ed. Cultures of Internet: Virtual Spaces, Real Histories, Living Bodies. Sage, London 1996. (w: Gwóźdź, Widzieć, myśleć, być)

Wymiana usług i dóbr coraz popularniejsza dzięki Internetowi

Paweł Górecki 11.04.2013 , aktualizacja: 10.04.2013 23:03

http://wyborcza.biz/biznes/1,100896,13716240,Wymiana_uslug_i_dobr_coraz_popularniejsza_dzieki_Internetowi.html#TRrelSST

Wspólny przejazd samochodem, czyli carpooling, pozwala na oszczędności (Fot. Bartosz Bobkowski / Agencja Gazeta) Niezależnie od tego, co wypożyczamy od innych, zawsze płacimy mniej niż w sklepie. Płacimy za możliwość taniego korzystania z dóbr, a nie za ich posiadanie Potrzebujesz samochodu? Nie kupuj go, tylko wypożycz bezpośrednio od właściciela. Potrzebujesz miejsca do spania w obcym mieście? Nie płać za hotel. Skontaktuj się z osobą, która może użyczyć ci swojego lokum. Coraz więcej firm na świecie i w Polsce promuje taki właśnie model biznesowy oparty na współużytkowaniu.

Krowa kupiona na spółkę

Strony internetowe tworzone przez te firmy działają niczym swatki. Dzięki nim osoby w potrzebie kontaktują się z tymi, które chcą zarobić na wynajmie nie tylko mieszkań i samochodów, ale też rowerów, sprzętów gospodarstwa domowego, mebli ogrodowych, a nawet zwierzaków.

- Współposiadanie zwierząt jest chyba najbardziej egzotycznym przejawem nowego trendu. Zdarza się, że ludzie wspólnie kupują krowę po to, by mieć świeże mleko- mówi dr Agata Grabowska z warszawskiej firmy badania trendów rynkowych 4P Research MIX, współautorka raportu "Teczka Mikro Trendów" poświęconego między innymi współużytkowaniu.

Jednak niezależnie od tego, czym dzielimy się z innymi możemy liczyć na dodatkowy dochód. Niezależnie od tego co wypożyczamy od innych zawsze płacimy mniej niż w sklepie. Płacimy za możliwość taniego korzystania z dóbr, a nie za ich posiadanie. Kupujemy raczej dostęp do przedmiotów niż same te przedmioty. Dla wielu osób korzystających z takiej opcji liczy się też to, że ich działania mają wymiar ekologiczny. Mniej odpadków trafia na wysypiska śmieci, mniej rzeczy się marnuje.

Nie dałoby się bez internetu

Warto przy tym pamiętać, że bez technologii nowy trend nie byłby możliwy. Internet pozwala kojarzyć ludzi z odległych zakątków świata i w jednym miejscu zgromadzić informacje na temat popytu i podaży. Wszechobecne smartfony wykorzystują wbudowane w nie moduły GPS do ustalenia naszej pozycji. Dzięki nim pokazują dostępne usługi i produkty w najbliższym otoczeniu. Systemy płatności elektronicznych zapewniają bezpieczne transakcje. Serwisy społecznościowe oraz rozmaite systemy rekomendacyjne pozwalają zagwarantować, że wypożyczone przedmioty, urządzenia czy obiekty wrócą do właściciela w dobrym stanie.

Wprawdzie te rozwiązania technologiczne są dostępne już od kilku lat, jednak dopiero teraz w połączeniu z recesją w pełni pokazują swoją przydatność.

Na świecie dominują dwa rodzaje serwisów opierających się na współużytkowaniu. Pierwszy to wynajem mieszkań czy domów, drugi - środków transportu. - W Polsce jest podobnie, chociaż dużą popularnością cieszą się też strony pozwalające wymieniać się ubraniami, zabawkami czy sprzętem turystycznym - mówi dr Grabowska. Dodaje przy tym, że wciąż brakuje twardych danych, które pozwoliłyby oszacować wartość tego rynku w naszym kraju.

Wygodny wynajem biur i mieszkań

Można jednak próbować wskazać największych graczy. Od zeszłego roku działa u nas na przykład amerykańska firma Airbnb, która pozwala za niewielką opłatą wynajmować mieszkania na całym świecie bezpośrednio od ich właścicieli. W Polsce wystartowała tuż przed Euro 2012, a jak zapewnia w licznych wywiadach założyciel firmy Nathan Blecharczyk, firma stale się w naszym kraju rozwija. Na świecie od momentu powstania w 2008 roku firma Airbnb pozwoliła już znaleźć tanie lokum 4 milionom osób.

Współużytkowanie to model pozwalający korzystać nie tylko z lokali mieszkalnych, ale też biurowych. Tzw. co-working, czyli dzielenie przestrzeni biurowej przez osoby wykonujące różne zawody, dotarł do Polski w 2009 roku. Obecnie w dużych miastach działa kilka miejsc, gdzie można wynająć biurko na godziny. - Idea co-workingu jest w Polsce coraz bardziej popularna, choć czasami trudno ludzi do niej przekonać. Polacy doświadczeni przez lata komunizmu wciąż nieufnie patrzą na dzielenie się z innymi czymkolwiek - mówi Piotr Jedliński, współwłaściciel warszawskiego biura coworkingowego Clockwork.

Pojedźmy razem, będzie taniej

Jeśli chodzi o współużytkowanie środków transportu, w Polsce popularne są raczej wypożyczalnie rowerów miejskich działające np. w Warszawie, Krakowie czy Poznaniu niż serwisy pozwalające wspólnie użytkować samochody. I tu są jednak pierwsze jaskółki. Jedną z nich jest warszawska firma Beecar, która jako pierwsza w Polsce ma pośredniczyć w wypożyczaniu aut przez prywatnych właścicieli kierowcom zalogowanym na stronie firmy. Jak zapewniają założyciele, zakończył się już program pilotażowy i już wkrótce firma wejdzie na rynek.

Od kilku lat działa też u nas strona carpooling.pl, dzięki której kierowcy podróżujący z miasta do miasta mogą zabierać pasażerów, a ci podróżować taniej niż koleją czy autokarem. O tym, że to nie tylko tani, ale i bezpieczny sposób na podróże, świadczy to, że aż 53 procent użytkowników serwisu to kobiety. Nie boją się podróżować z obcymi dzięki zaawansowanym systemom weryfikacji danych użytkowników systemu. - Najbardziej ostrożne z pań wybierają opcję "kobiety dla kobiet", czyli możliwość podróży wyłącznie w kobiecym towarzystwie - mówi Filip Michalak z carpooling.pl.

Bywa trudno: podatki, pozwolenia

Ostrzeżeniem dla polskich firm startujących w obszarze współużytkowania mogą być doświadczenia firm amerykańskich czy europejskich, które jako pierwsze zaczęły kolonizować ten rynek i nie ustrzegły się problemów. Obszernie pisze o nich ostatni numer pisma "Technology Quarterly" wydawanego przez zespół tygodnika "The Economist".

W 2011 roku firma Airbnb musiała pokryć koszty remontu mieszkania zdemolowanego przez jednego z użytkowników. Od tego czasu zaczęła kłaść znacznie większy nacisk na dokładną weryfikację użytkowników serwisu.

Prawodawstwo wielu miast, na przykład Amsterdamu, wymaga, by osoba wynajmująca swoje mieszkanie miała specjalne zezwolenie. W innych miastach, np. San Francisco, takie osoby muszą odprowadzać podatek. Ponieważ użytkownicy serwisów typu Airbnb najczęściej ani nie mają zezwoleń, ani nie płacą podatków, firma miewała już kłopoty.

Problemy pojawiają się także przy współużytkowaniu środków transportu. Amerykańskie firmy ubezpieczeniowe nieustannie kwestionują zasadność wypłaty odszkodowań dla tamtejszych serwisów carsharing (dzielenie się samochodami), jeśli stłuczkę miał nie właściciel, lecz obca osoba, której wypożyczył swój samochód.

Z kolei takie amerykańskie firmy jak Lyft, SideCar czy Uber, które działają jak miejski autostop łapany przez internet, nieustannie narażone są na ataki taksówkarzy zarzucających im podbieranie klientów i nie płacenie podatków.

Czy tylko kupowanie zwalcza kryzys?

Wciąż pozostaje też pytanie o wpływ nowych modeli biznesowych na całą gospodarkę światową pogrążoną w kryzysie. Przez lata ekonomiści wkładali nam do głów, że kluczem do pobudzenia wzrostu gospodarczego jest kupowanie. Czy kiedy zamiast kupować, będziemy się dzielić, uda nam się popchnąć gospodarkę do przodu?

- Dzielenie się nie osłabia wzrostu, bo tak jak tradycyjne kupowanie generuje przepływ gotówki. Ktoś przecież zarabia na rowerach miejskich, a ktoś inny na benzynie w carpoolingu - tłumaczy dr Grabowska.

Podobnego zdania jest Eric Lowitt, ekonomista, autor wydanej właśnie książki "The Collaboration Economy" ("Ekonomia współpracy"). Przekonuje on, że na pożyczanie przeznaczamy mniej niż na kupowanie, co sprawia, że wydajemy te same pieniądze tylko na większą ilość dóbr. A to wciąż daje napęd gospodarce.

Nie pozostaje nam więc nic innego, jak zmienić swoje przyzwyczajenia konsumenckie z poprzedniej epoki i zamiast obsesyjnie kupować, zacząć dzielić się tym, co już zostało kupione.

Read more: http://wyborcza.biz/biznes/1,100896,13716240,Wymiana_uslug_i_dobr_coraz_popularniejsza_dzieki_Internetowi.html#TRrelSST#ixzz2T6xmJ2dn

Bibliografia

1. Kamil Stępień: Folksonomie czyli społecznościowe opisywanie treści. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2010
2. Philippe Aigrain, Suzanne Aigrain, Dzielenie się. Kultura i gospodarka epoki internetu, przeł. W. Pędzich, Warszawa 2012. [1]
3. Philippe Aigrain, Suzanne Aigrain, Sharing : culture and the economy in the internet age Publisher: Amsterdam : Amsterdam University Press 2012.
4. Bailey, O.G. i in., Media alternatywne, Kraków 2012.
5. David Cheal, The Gift Economy.
6. Clement Chau, YouTube as a participatory culture, "New Directions for Youth Development" 2010 vol. 128.
7. Jean Burgess, Joshua Green, YouTube. Wideo online i kultura uczestnictwa, Warszawa 2011.
8. http://mfiles.pl/pl/index.php/Kultura_uczestnictwa
9. Mirosław Filiciak, Michał Danielewicz, Mateusz Halawa, Paweł Mazurek, Agata Nowotny, Młodzi i media. Nowe media a uczestnictwo w kulturze, Warszawa 2010.
10. Gańczarczyk, G., Grochowski, (red.). Folklor w dobie internetu, Toruń 2009.
11. J. Grad, Badania uczestnictwa w kulturze artystycznej w polskiej socjologii kultury, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1997
12. Dariusz Jemielniak, Martyna Kobus, Ekonomia daru i społeczności otwartej współpracy – nowe kierunki badań społecznych, "e-mentor" 2014 nr 4 (56).
13. Henry Jenkins, Confronting the Challenges of Participatory Culture: Media Education for the 21st Century (Part One), 2006, http://henryjenkins.org/2006/10/confronting_the_challenges_of.html.
14. Henry Jenkins, Convergence culture : where old and new media collide, New York : New York University Press, 2006.
15. Henry Jenkins, Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, Warszawa 2007.
16. Henry Jenkins, Fans, bloggers, and gamers : exploring participatory culture, New York 2006.
17. Henry Jenkins, Textual Poachers: Television Fans and Participatory Culture, New York: Routledge 1992.
18. Henry Jenkins et al, Confronting the challenges of participatory culture : media education for the 21st century, Cambridge, MA: The MIT Press, 2009.
19. Kino po kinie. Film w kulturze uczestnictwa, red. A. Gwoźdź, 2010.
20. Kreft, J., Konsekwencje współtworzenia wartości w mediach przez użytkowników, „Zarządzanie w kulturze” nr 14 z. 4/2013.
21. Kultura współczesna 1/2016, Tylko dostęp. Koniec kultury uczestnictwa?
22. Charles Leadbeater, We-Think: Mass innovation, not mass production: The Power of Mass Creativity, Londyn 2008.
23. Paul Levinson, New new media, Boston : Allyn & Bacon, 2009.
24. Majorek, M., Od kultury tylko do odczytu do kultury kreatywności. YouTube jako medium demokratyzujące przestrzeń we współczesnej twórczości audiowizualnej, „Zeszyty prasoznawcze” t 56, nr 3 (215) 2013.
25. Urszula Pawlicka, Literatura cyfrowa. W stronę podejścia procesualnego 2017 (Literatura cyfrowa w kontekście kultury uczestnictwa)
26. Howard Rheingold, Smart Mobs. The Next Social Revolution, Cambridge 2003.
27. Howard Rheingold, The Virtual Community
28. Mirko Tobias Schäfer, Bastard Culture! How User Participation Transforms Cultural Production, Amsterdam University Press: Amsterdam 2011. [2]
29. Clay Shirky, Here Comes Everybody: The Power of Organizing Without Organizations, Nowy Jork 2008.
30. James Surowiecki, The Wisdom of Crowds: Why the Many Are Smarter Than the Few and How Collective Wisdom Shapes Business, Economies, Societies and Nations, Nowy Jork 2004.
31. http://www.magdalenaszpunar.com/_publikacje/2010/uczestnictwo.pdf
32. Magdalena Szpunar, Nowe media a paradygmat kultury uczestnictwa, w: Teorie komunikacji i mediów 2, red. M. Graszewicz i J. Jastrzębski, Wrocław 2010.
33. Magdalena Szpunar, Nowe-stare medium. Internet między tworzeniem nowych modeli komunikacyjnych a reprodukowaniem schematów komunikowania masowego, Warszawa, 2012.
34. Andrzej Tyszka, Uczestnictwo w kulturze, PWN: Warszawa 1972.
35. Tim O'Reilly, The Architecture of Participation, 2004, http://www.oreillynet.com/pub/a/oreilly/tim/articles/architecture_of_participation.html
36. Gabriela Gańczarczyk, Piotr Grochowski (Red.), Folklor w dobie Internetu, Toruń, 2009. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
37. Vanek, Participatory economy
38. Lidia Rudzińska-Sierakowska, Amator w natarciu: wideoblogi i webshow jako przykład nowej amatorskiej aktywności w Sieci, w: E-gatunki. Dziennikarz w nowej przestrzeni komunikowania, red. Wiesław Godzic, Zbigniew Bauer, Warszawa 2015.