Modele komunikowania

Wg Gobana-Klasa, s. 53-73.

Modele

1. model transmisji (nadawca - przekaz - odbiorca)
   1. model wszechmocny propagandy (model zastrzyku, podskórnego wpływu, pocisku; Serge Tchakhotine, 1939)
   2. model aktu perswazyjnego ("Kto mówi, co, jakim środkiem, do kogo i z jakim skutkiem?"; Harold Lasswell, 1948)
   3. model przekazu sygnałów (zakłócenia; Claude Shannon, 1948)
   4. model topologiczny (gate-keepers, Kurt Lewin, 1947)
   5. model dwustopniowego przepływu informacji i opinii (przywódcy opinii; Katz i Lazarsfeld, 1955)
   6. model socjologiczny (zależność od grupy; Rileyowie, 1958)
   7. model selekcji (rola komunikatora zawodowego; Westley i MacLean, 1957)
   8. model sprzężenia zwrotnego (DeFleur, 1966)
   9. model analityczny (Maletzke, 1963)
   10. model wspólnoty doświadczeń (Shannon + wspólnota doświadczeń; Schramm, 1954)
   11. model systemowy (DeFleur, 1966)
   12. model mozaiki kulturowej (Abraham Moles, 1967)
   13. model społczeno-kulturowy (Tudor, 1970)
   14. model rozszerzania doświadczeń (Abraham Moles, 1971)
2. model ekspresyjny lub rytualny (James Carey, "komunikowanie jest postrzegane w takich kategoriach jak: podzielanie, uczestnictwa, stowarzyszenie, braterstwo, posiadanie wspólnej wiary", cyt. za: Goban-Klas, s. 67; "Łączność jest celem samym w sobie, komunikowanie ma charakter celebracyjny, dekoratywny, nie utylitarny, ma także element "działania", aktorstwa. Przekaz jest ukryty i wieloznaczny, zależny od skojarzeń i symboli obecnych w kulturze. (...) Komunikowanie rytualne ma głównie funkcje społeczne, pełni rolę unifikującą i podtrzymującą spójność grupy", przykłady: religia, sztuka, ceremonie publiczne, festiwale (Goban-Klas, s. 67)
3. model rozgłosu: komunikowanie jako pokazywanie i przyciąganie uwagi
4. model recepcji: kodowanie i dekodowanie przekazu - odbiorca konstruuje znaczenie (Stuart Hall, 1980)
   1. model percepcji (Gerbner, 1966)
   2. model falowy (Hiebert, Ungurait, Bohn, 1974)
5. model sieciowy: alokucja, konwersacja, konsultacja rejestracja (s. 77)

Bibliografia

1. Tomasz Goban-Klas, Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Kraków 2002.
2. James W. Carey , The Communication Revolution and the Professional Communicator, w: P. Halmos (red.), The Sociology of Mass Media Communicators, Keele 1968.
3. James W. Carey, Communication as Culture: Essays on Media and Society, New York, Routledge 2009. (ritual vs. transmission model of communication)
4. E. Katz, D. Dayan, Media Events. The Live Broadcasting of History, Cambridge 1992.