Roland Barthes

Z Literatura przedmiotu
Wersja z dnia 18:38, 13 sty 2021 autorstwa Admin (dyskusja | edycje) (Mit dzisiaj)

Skocz do: nawigacja, szukaj

Mit dzisiaj

Mit jest słowem

  • "Mit jest słowem (...) jest sposobem znaczenia, jest formą"[1]
  • "Mitu nie określa przedmiot jego komunikatu, ale sposób jego wypowiadania"[2]
  • "Wszystko może więc być mitem? Tak właśnie sądzę, gdyż świat jest nieskończenie wyzywający"[3]
  • "To słowo jest komunikatem (...) może przybrać formy pisane albo formy przedstawienia: wypowiedź na piśmie, ale też fotografia, film, reportaż, sport, widowiska, reklama - to wszystko może być nośnikiem mowy mitycznej".[4]

Mit jako system semiologiczny

  • strukturalizm: "Przez mowę, wypowiedź, słowo itd. będziemy odtąd rozumieć każdą jednostkę lub każdą syntezę znaczeniową, czy to słowną, czy wizualną: zdjęcie będzie dla nas słowem z tego samego powodu co artykuł w gazecie"[5]
  • szkoła w Tartu: mit to wtórny system semiologiczny[6]
    • "To, co jest znakiem (...) w pierwszym systemie, staje się prostym signifiant w drugim"[7]
    • Język-przedmiot zostaje zagarnięty "przez mit do skonstruowania własnego systemu"[8]
    • la langue to język-przedmiot, mit jest metajęzykiem[9]
  • przykłady:
    1. quia ego nominor leo (Fedrus, I, 5.)[10]
      • signifiant: "nazywam się lew", signifié: "jestem przykładem gramatycznym"[11]
    2. Afrykanin na okładce Paris-Match[12]
      • signifiant: "czarnoskóry żołnierz salutuje", signifié: "pomieszanie francuskości z militaryzmem"[13]
  • terminologia[14]
    1. signifiant w planie języka - sens, w planie mitu - forma
    2. signifié - pojęcie
    3. znak, połączenie signifiant i signifié - znaczenie

Forma i pojęcie

  • puste znaczące: "Significant mitu przedstawia się w sposób dwuznaczny: jest zarazem sensem i formą, z jednej strony pełne, z drugiej puste."[15]

Znaczenie

  • "mit niczego nie ukrywa: na tym polega jego funkcja, że zniekształca, ale nie prowadzi do zaniku"[16]
  • "Relacja łącząca pojęcie mitu z sensem jest ze swej istoty relacją zniekształacania"[17]
  • "Pojęcie dosłownie zniekształca sens, ale go nie usuwa: próbując oddać tę sprzeczność jednym słowem, powiedzielibyśmy, że pojęcie alienuje sens"[18]
  • "Mit ma charakter narzucający sie, zaczepny (...) szuka właśnie mnie: zwrócił się do mnie, czuję siłę jego woli, wzywa mnie do przyjęcia jego wylewnej dwuznaczności"[19]
  • "Na powierzchni mowy coś przestaje się poruszać: to funkcja znaczenia ukrytego za faktem i narzucającego mu status obwieszczenia; ale jednocześnie fakt paraliżuje intencję, zaraża ją, niczym chorobą, bezruchem: aby ją oczyścić, zamraża ją. Dlatego mit jest słowem skradzionym i oddanym."[20]
  • motywacja mityczna: "Znaczenie mityczne nigdy nie jest całkowicie arbitralne, zawsze jest częściowo umotywowane, nieuchronnie zawiera w sobie coś z analogii"[21]
  • "Mit jest czystym systemem ideograficznym"[22]

Bibliografia

  • Roland Barthes, Mitologie, przeł. Adam Dziadek, Warszawa 2000.

Przypisy

  1. Roland Barthes, Mitologie, s. 239.
  2. Roland Barthes, Mitologie, s. 239.
  3. Roland Barthes, Mitologie, s. 239.
  4. Roland Barthes, Mitologie, s. 240.
  5. Roland Barthes, Mitologie, s. 241.
  6. Roland Barthes, Mitologie, s. 245.
  7. Roland Barthes, Mitologie, s. 245.
  8. Roland Barthes, Mitologie, s. 246.
  9. Roland Barthes, Mitologie, s. 246.
  10. Roland Barthes, Mitologie, s. 246.
  11. Roland Barthes, Mitologie, s. 247.
  12. Roland Barthes, Mitologie, s. 247.
  13. Roland Barthes, Mitologie, s. 247.
  14. Roland Barthes, Mitologie, s. 248.
  15. Roland Barthes, Mitologie, s. 248.
  16. Roland Barthes, Mitologie, s. 253.
  17. Roland Barthes, Mitologie, s. 253.
  18. Roland Barthes, Mitologie, s. 254.
  19. Roland Barthes, Mitologie, s. 256.
  20. Roland Barthes, Mitologie, s. 257.
  21. Roland Barthes, Mitologie, s. 258.
  22. Roland Barthes, Mitologie, s. 259.