Albert Lord: Różnice pomiędzy wersjami

Z Literatura przedmiotu
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Kwestia homerycka)
 
(Nie pokazano 18 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
==Formuła==
 
==Formuła==
* formuła: "Termin "formuła" rozumiem jako grupę słów używanych zawsze w tych samych pozycjach metrycznych do wyrażenia pewnych podstawowych treści". Jest to definicja Parry'ego. Terminem "wyrażenie formularne" nazywam wers lub półwers skonstruowany na bazie formuł. "Tematem" jest dla mnie opis zdarzeń lub stanów, powtarzający się w różnych fragmentach pieśni"<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63</ref>
+
* punkt wyjścia: repetycje, typowe epitety, klisze epickie, stereotypowe frazy<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 109</ref>
 +
* definicja formuły Milmana Parry'ego: "grupa słów używanych zawsze w tych samych pozycjach metrycznych do wyrażenia pewnych podstawowych treści"<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63, 109</ref>
 +
* "Terminem "wyrażenie formularne" nazywam wers lub półwers skonstruowany na bazie formuł. "Tematem" jest dla mnie opis zdarzeń lub stanów, powtarzający się w różnych fragmentach pieśni"<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63</ref>
 
* przedmiot badania: epika oralna, pieśń<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63</ref>
 
* przedmiot badania: epika oralna, pieśń<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63</ref>
 
* sztuka pieśniarza: "polega  nie tyle na pamięciowej repetycji usztywnionych przez upływ czasu formuł, ile na zdolności do ustawicznej kompozycji i rekompozycji fraz (opartych na wzorcu wyznaczonym przez zasób formuł podstawowych) w zależności od potrzeb każdego momentu każdej narracji."<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 64</ref>
 
* sztuka pieśniarza: "polega  nie tyle na pamięciowej repetycji usztywnionych przez upływ czasu formuł, ile na zdolności do ustawicznej kompozycji i rekompozycji fraz (opartych na wzorcu wyznaczonym przez zasób formuł podstawowych) w zależności od potrzeb każdego momentu każdej narracji."<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 64</ref>
 +
* podstawowe typy formuł
 +
*# "nazwy postaci działających i określenie głównych działań oraz ich czasu i miejsca" (,,Puchar wychyla Marko Królewicz")<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 116</ref>
 +
*# "najczęstsze w opowiadaniu czynności" (,,i dosiada swojego deresza")<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 117</ref>
 +
*# czas akcji (,,Kiedy świt rozpostarł swoje skrzydła")<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118</ref>
 +
*# miejsce akcji (,,A w Prilipie, w mieście domów białych")<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118</ref>
 
* formuły to "fundamentalne elementy stylu oralnego"<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118</ref>
 
* formuły to "fundamentalne elementy stylu oralnego"<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118</ref>
 +
* modyfikacje formuł: "Metoda używania języka jest taka sama jak metoda twórcza w poezji oralnej - polega na podstawieniach w obrębie reguł wyznaczanych przez gramatykę"<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 119</ref>
 +
 +
==Pieśniarz==
 +
* kariera pieśniarza: "Nasza metoda polega na podążaniu tropami młodego pieśniarza od samego początku jego kariery. Rozpoczynamy badanie wtedy, gdy przyswaja on tradycję jeszcze całkiem biernie, przez samo tylko przysłuchiwanie się pieśniom."<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 110-111</ref>
 +
* pieśniarz nie zna teorii: "Jeśli ten pieśniarz dorasta w tradycji jugosłowiańskiej, zostaje uwrażliwiony na rytm dziesięciozgłoskowca i następującej po nim pauzy składniowej, mimo że nigdy w życiu nie policzył tych dziesięciu sylab, a zapytany - może nie będzie umiał powiedzieć, ile sylab jest pomiędzy dwiema pauzami."<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 113</ref>
 +
* akompaniament muzyczny: jednostrunowe gusle<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 115</ref>
 +
 
==Kwestia homerycka==
 
==Kwestia homerycka==
 
* kwestie homeryckie
 
* kwestie homeryckie
Linia 10: Linia 24:
 
#* D'Aubignac, XVIII w.
 
#* D'Aubignac, XVIII w.
 
#* August Wolf, Prolegomena ad Homerum, 1795<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 69</ref>
 
#* August Wolf, Prolegomena ad Homerum, 1795<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 69</ref>
 +
#* tak, ale bez literatury - pismo linearne B<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 71</ref>
 
# "błędy" i niespójności w eposach
 
# "błędy" i niespójności w eposach
 
#* "Querelle des Anciens et des Modernes", XVII w.
 
#* "Querelle des Anciens et des Modernes", XVII w.
 
#* D'Aubignac, Perrault, Giambattista Vico, Robert Wood<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 69</ref>
 
#* D'Aubignac, Perrault, Giambattista Vico, Robert Wood<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 69</ref>
 +
#* "drzemiący Homer": poeta oralny koncentruje się w jednej chwili tylko na jednym konkretnym fragmencie (Maurice Bowra, Tradition and Design in the Illiad, 1930)<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 73</ref>
 
# Jak możliwe tak długie eposy bez pisma?  
 
# Jak możliwe tak długie eposy bez pisma?  
 
#* Robert Wood<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70</ref>
 
#* Robert Wood<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70</ref>
Linia 21: Linia 37:
 
# formy dialektalne z różnych regionów, archaizmy z różnych okresów
 
# formy dialektalne z różnych regionów, archaizmy z różnych okresów
 
#* od XIX w.<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70</ref>
 
#* od XIX w.<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70</ref>
 +
* Homer: pierwszy twórca czy ostatni kompilator? (Unitaryzm vs. separatyzm)<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70</ref>
 +
* teorie wielokrotnego autorstwa:
 +
*# Homer kompilator (Liedertheorie): D'Aubignac, Conjectures (1715); Lachmann, XIX w.<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 73</ref>
 +
*# rdzeń modyfikowany przez kolejnych redaktorów, Homer ostatni redaktor<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 74</ref>
 +
* poszukiwania archetypu tekstowego
 +
** Leaf: pięć warstw tekstu
 +
** MacKay, The Wrath of Homer
 +
** krytyka: Allen, Homer: the Origins and the Transmission<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 74-75</ref>
 +
* trzecia droga: tradycja oralna<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 72</ref>
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
# Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, przeł. P. Majewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego: Warszawa 2010.
 
# Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, przeł. P. Majewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego: Warszawa 2010.
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==

Aktualna wersja na dzień 12:58, 22 maj 2021

Formuła

  • punkt wyjścia: repetycje, typowe epitety, klisze epickie, stereotypowe frazy[1]
  • definicja formuły Milmana Parry'ego: "grupa słów używanych zawsze w tych samych pozycjach metrycznych do wyrażenia pewnych podstawowych treści"[2]
  • "Terminem "wyrażenie formularne" nazywam wers lub półwers skonstruowany na bazie formuł. "Tematem" jest dla mnie opis zdarzeń lub stanów, powtarzający się w różnych fragmentach pieśni"[3]
  • przedmiot badania: epika oralna, pieśń[4]
  • sztuka pieśniarza: "polega nie tyle na pamięciowej repetycji usztywnionych przez upływ czasu formuł, ile na zdolności do ustawicznej kompozycji i rekompozycji fraz (opartych na wzorcu wyznaczonym przez zasób formuł podstawowych) w zależności od potrzeb każdego momentu każdej narracji."[5]
  • podstawowe typy formuł
    1. "nazwy postaci działających i określenie głównych działań oraz ich czasu i miejsca" (,,Puchar wychyla Marko Królewicz")[6]
    2. "najczęstsze w opowiadaniu czynności" (,,i dosiada swojego deresza")[7]
    3. czas akcji (,,Kiedy świt rozpostarł swoje skrzydła")[8]
    4. miejsce akcji (,,A w Prilipie, w mieście domów białych")[9]
  • formuły to "fundamentalne elementy stylu oralnego"[10]
  • modyfikacje formuł: "Metoda używania języka jest taka sama jak metoda twórcza w poezji oralnej - polega na podstawieniach w obrębie reguł wyznaczanych przez gramatykę"[11]

Pieśniarz

  • kariera pieśniarza: "Nasza metoda polega na podążaniu tropami młodego pieśniarza od samego początku jego kariery. Rozpoczynamy badanie wtedy, gdy przyswaja on tradycję jeszcze całkiem biernie, przez samo tylko przysłuchiwanie się pieśniom."[12]
  • pieśniarz nie zna teorii: "Jeśli ten pieśniarz dorasta w tradycji jugosłowiańskiej, zostaje uwrażliwiony na rytm dziesięciozgłoskowca i następującej po nim pauzy składniowej, mimo że nigdy w życiu nie policzył tych dziesięciu sylab, a zapytany - może nie będzie umiał powiedzieć, ile sylab jest pomiędzy dwiema pauzami."[13]
  • akompaniament muzyczny: jednostrunowe gusle[14]

Kwestia homerycka

  • kwestie homeryckie
  1. zakwestionowanie pojedynczego autorstwa: Czy w czasach Homera istniało pismo?
    • Józef Flawiusz, I w.
    • D'Aubignac, XVIII w.
    • August Wolf, Prolegomena ad Homerum, 1795[15]
    • tak, ale bez literatury - pismo linearne B[16]
  2. "błędy" i niespójności w eposach
    • "Querelle des Anciens et des Modernes", XVII w.
    • D'Aubignac, Perrault, Giambattista Vico, Robert Wood[17]
    • "drzemiący Homer": poeta oralny koncentruje się w jednej chwili tylko na jednym konkretnym fragmencie (Maurice Bowra, Tradition and Design in the Illiad, 1930)[18]
  3. Jak możliwe tak długie eposy bez pisma?
  4. Homer a średniowieczni minstrele i poezja ustna
    • od XVIII w.: D'Aubignac, Thomas Blackwell, Percy, Macpherson, Herder, Goethe[20]
  5. przekaz o redakcji Pizystrata
    • znany od czasów starożytnych[21]
  6. formy dialektalne z różnych regionów, archaizmy z różnych okresów
  • Homer: pierwszy twórca czy ostatni kompilator? (Unitaryzm vs. separatyzm)[23]
  • teorie wielokrotnego autorstwa:
    1. Homer kompilator (Liedertheorie): D'Aubignac, Conjectures (1715); Lachmann, XIX w.[24]
    2. rdzeń modyfikowany przez kolejnych redaktorów, Homer ostatni redaktor[25]
  • poszukiwania archetypu tekstowego
    • Leaf: pięć warstw tekstu
    • MacKay, The Wrath of Homer
    • krytyka: Allen, Homer: the Origins and the Transmission[26]
  • trzecia droga: tradycja oralna[27]

Bibliografia

  1. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, przeł. P. Majewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego: Warszawa 2010.

Przypisy

  1. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 109
  2. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63, 109
  3. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63
  4. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63
  5. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 64
  6. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 116
  7. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 117
  8. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118
  9. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118
  10. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118
  11. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 119
  12. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 110-111
  13. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 113
  14. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 115
  15. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 69
  16. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 71
  17. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 69
  18. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 73
  19. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70
  20. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70
  21. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70
  22. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70
  23. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70
  24. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 73
  25. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 74
  26. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 74-75
  27. Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 72