Albert Lord: Różnice pomiędzy wersjami
Z Literatura przedmiotu
(→Kwestia homerycka) |
|||
(Nie pokazano 13 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
==Formuła== | ==Formuła== | ||
− | * | + | * punkt wyjścia: repetycje, typowe epitety, klisze epickie, stereotypowe frazy<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 109</ref> |
+ | * definicja formuły Milmana Parry'ego: "grupa słów używanych zawsze w tych samych pozycjach metrycznych do wyrażenia pewnych podstawowych treści"<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63, 109</ref> | ||
+ | * "Terminem "wyrażenie formularne" nazywam wers lub półwers skonstruowany na bazie formuł. "Tematem" jest dla mnie opis zdarzeń lub stanów, powtarzający się w różnych fragmentach pieśni"<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63</ref> | ||
* przedmiot badania: epika oralna, pieśń<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63</ref> | * przedmiot badania: epika oralna, pieśń<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63</ref> | ||
* sztuka pieśniarza: "polega nie tyle na pamięciowej repetycji usztywnionych przez upływ czasu formuł, ile na zdolności do ustawicznej kompozycji i rekompozycji fraz (opartych na wzorcu wyznaczonym przez zasób formuł podstawowych) w zależności od potrzeb każdego momentu każdej narracji."<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 64</ref> | * sztuka pieśniarza: "polega nie tyle na pamięciowej repetycji usztywnionych przez upływ czasu formuł, ile na zdolności do ustawicznej kompozycji i rekompozycji fraz (opartych na wzorcu wyznaczonym przez zasób formuł podstawowych) w zależności od potrzeb każdego momentu każdej narracji."<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 64</ref> | ||
+ | * podstawowe typy formuł | ||
+ | *# "nazwy postaci działających i określenie głównych działań oraz ich czasu i miejsca" (,,Puchar wychyla Marko Królewicz")<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 116</ref> | ||
+ | *# "najczęstsze w opowiadaniu czynności" (,,i dosiada swojego deresza")<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 117</ref> | ||
+ | *# czas akcji (,,Kiedy świt rozpostarł swoje skrzydła")<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118</ref> | ||
+ | *# miejsce akcji (,,A w Prilipie, w mieście domów białych")<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118</ref> | ||
* formuły to "fundamentalne elementy stylu oralnego"<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118</ref> | * formuły to "fundamentalne elementy stylu oralnego"<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118</ref> | ||
+ | * modyfikacje formuł: "Metoda używania języka jest taka sama jak metoda twórcza w poezji oralnej - polega na podstawieniach w obrębie reguł wyznaczanych przez gramatykę"<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 119</ref> | ||
+ | |||
+ | ==Pieśniarz== | ||
+ | * kariera pieśniarza: "Nasza metoda polega na podążaniu tropami młodego pieśniarza od samego początku jego kariery. Rozpoczynamy badanie wtedy, gdy przyswaja on tradycję jeszcze całkiem biernie, przez samo tylko przysłuchiwanie się pieśniom."<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 110-111</ref> | ||
+ | * pieśniarz nie zna teorii: "Jeśli ten pieśniarz dorasta w tradycji jugosłowiańskiej, zostaje uwrażliwiony na rytm dziesięciozgłoskowca i następującej po nim pauzy składniowej, mimo że nigdy w życiu nie policzył tych dziesięciu sylab, a zapytany - może nie będzie umiał powiedzieć, ile sylab jest pomiędzy dwiema pauzami."<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 113</ref> | ||
+ | * akompaniament muzyczny: jednostrunowe gusle<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 115</ref> | ||
+ | |||
==Kwestia homerycka== | ==Kwestia homerycka== | ||
* kwestie homeryckie | * kwestie homeryckie | ||
Linia 14: | Linia 28: | ||
#* "Querelle des Anciens et des Modernes", XVII w. | #* "Querelle des Anciens et des Modernes", XVII w. | ||
#* D'Aubignac, Perrault, Giambattista Vico, Robert Wood<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 69</ref> | #* D'Aubignac, Perrault, Giambattista Vico, Robert Wood<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 69</ref> | ||
− | #* "drzemiący Homer": | + | #* "drzemiący Homer": poeta oralny koncentruje się w jednej chwili tylko na jednym konkretnym fragmencie (Maurice Bowra, Tradition and Design in the Illiad, 1930)<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 73</ref> |
# Jak możliwe tak długie eposy bez pisma? | # Jak możliwe tak długie eposy bez pisma? | ||
#* Robert Wood<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70</ref> | #* Robert Wood<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70</ref> | ||
Linia 24: | Linia 38: | ||
#* od XIX w.<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70</ref> | #* od XIX w.<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70</ref> | ||
* Homer: pierwszy twórca czy ostatni kompilator? (Unitaryzm vs. separatyzm)<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70</ref> | * Homer: pierwszy twórca czy ostatni kompilator? (Unitaryzm vs. separatyzm)<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70</ref> | ||
+ | * teorie wielokrotnego autorstwa: | ||
+ | *# Homer kompilator (Liedertheorie): D'Aubignac, Conjectures (1715); Lachmann, XIX w.<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 73</ref> | ||
+ | *# rdzeń modyfikowany przez kolejnych redaktorów, Homer ostatni redaktor<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 74</ref> | ||
+ | * poszukiwania archetypu tekstowego | ||
+ | ** Leaf: pięć warstw tekstu | ||
+ | ** MacKay, The Wrath of Homer | ||
+ | ** krytyka: Allen, Homer: the Origins and the Transmission<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 74-75</ref> | ||
* trzecia droga: tradycja oralna<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 72</ref> | * trzecia droga: tradycja oralna<ref>Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 72</ref> | ||
Aktualna wersja na dzień 12:58, 22 maj 2021
Spis treści
Formuła
- punkt wyjścia: repetycje, typowe epitety, klisze epickie, stereotypowe frazy[1]
- definicja formuły Milmana Parry'ego: "grupa słów używanych zawsze w tych samych pozycjach metrycznych do wyrażenia pewnych podstawowych treści"[2]
- "Terminem "wyrażenie formularne" nazywam wers lub półwers skonstruowany na bazie formuł. "Tematem" jest dla mnie opis zdarzeń lub stanów, powtarzający się w różnych fragmentach pieśni"[3]
- przedmiot badania: epika oralna, pieśń[4]
- sztuka pieśniarza: "polega nie tyle na pamięciowej repetycji usztywnionych przez upływ czasu formuł, ile na zdolności do ustawicznej kompozycji i rekompozycji fraz (opartych na wzorcu wyznaczonym przez zasób formuł podstawowych) w zależności od potrzeb każdego momentu każdej narracji."[5]
- podstawowe typy formuł
- "nazwy postaci działających i określenie głównych działań oraz ich czasu i miejsca" (,,Puchar wychyla Marko Królewicz")[6]
- "najczęstsze w opowiadaniu czynności" (,,i dosiada swojego deresza")[7]
- czas akcji (,,Kiedy świt rozpostarł swoje skrzydła")[8]
- miejsce akcji (,,A w Prilipie, w mieście domów białych")[9]
- formuły to "fundamentalne elementy stylu oralnego"[10]
- modyfikacje formuł: "Metoda używania języka jest taka sama jak metoda twórcza w poezji oralnej - polega na podstawieniach w obrębie reguł wyznaczanych przez gramatykę"[11]
Pieśniarz
- kariera pieśniarza: "Nasza metoda polega na podążaniu tropami młodego pieśniarza od samego początku jego kariery. Rozpoczynamy badanie wtedy, gdy przyswaja on tradycję jeszcze całkiem biernie, przez samo tylko przysłuchiwanie się pieśniom."[12]
- pieśniarz nie zna teorii: "Jeśli ten pieśniarz dorasta w tradycji jugosłowiańskiej, zostaje uwrażliwiony na rytm dziesięciozgłoskowca i następującej po nim pauzy składniowej, mimo że nigdy w życiu nie policzył tych dziesięciu sylab, a zapytany - może nie będzie umiał powiedzieć, ile sylab jest pomiędzy dwiema pauzami."[13]
- akompaniament muzyczny: jednostrunowe gusle[14]
Kwestia homerycka
- kwestie homeryckie
- zakwestionowanie pojedynczego autorstwa: Czy w czasach Homera istniało pismo?
- "błędy" i niespójności w eposach
- Jak możliwe tak długie eposy bez pisma?
- Robert Wood[19]
- Homer a średniowieczni minstrele i poezja ustna
- od XVIII w.: D'Aubignac, Thomas Blackwell, Percy, Macpherson, Herder, Goethe[20]
- przekaz o redakcji Pizystrata
- znany od czasów starożytnych[21]
- formy dialektalne z różnych regionów, archaizmy z różnych okresów
- od XIX w.[22]
- Homer: pierwszy twórca czy ostatni kompilator? (Unitaryzm vs. separatyzm)[23]
- teorie wielokrotnego autorstwa:
- poszukiwania archetypu tekstowego
- Leaf: pięć warstw tekstu
- MacKay, The Wrath of Homer
- krytyka: Allen, Homer: the Origins and the Transmission[26]
- trzecia droga: tradycja oralna[27]
Bibliografia
- Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, przeł. P. Majewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego: Warszawa 2010.
Przypisy
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 109
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63, 109
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 63
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 64
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 116
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 117
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 118
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 119
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 110-111
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 113
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 115
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 69
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 71
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 69
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 73
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 70
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 73
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 74
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 74-75
- ↑ Albert B. Lord, Pieśniarz i jego opowieść, s. 72