Johan Huizinga
Z Literatura przedmiotu
Spis treści
Poezja
- poezja jako gra/zabawa: "Mit wraz z poezją wywodzi się ze sfery ludycznej, a wiara człowieka dzikiego, jak całe jego życie, więcej niż w połowie przynależą do tej właśnie sfery"[1]
- poezja jako zagadka: "Poetą jest ten, kto potrafi mówić językiem sztuki. Mowa poetycka różni się od powszedniej tym, że rozmyślnie wyraża się w szczególnych, nie dla każdego zrozumiałych obrazach. (...) To, co mowa poetycka czyni z obrazami, jest igraszką. Ustawia je w stylowe szeregi, wykłada w nie tajemnicę, tak że każdy obraz, igrając, daje odpowiedź na zagadkę."[2]
- poezja jako zagadka: "Ścisły związek między kunsztem poetyckim a zagadką ujawnia się nieustannie, pozostawiając liczne ślady. Zbytnia jasność uchodzi wśród skaldów za błąd techniczny. Do dawnych wymogów, przestrzeganych także w pewnym okresie przez Greków, należy ciemność słowa poety. Wśród trubadurów, których kunszt jak żaden inny ujawnia swoją towarzyską funkcję ludyczną, tzw. trobar clus, czyli poezja "z kluczem", poezja o ukrytym znaczeniu, cieszyła się uznaniem jako szczególny wyczyn."[3]
- poezja jako gra/zabawa: "Elementy i środki kunsztu poetyckiego najlepiej właściwie pojąc można jako funkcje ludyczne. Dlaczego człowiek podporządkowuje słowo pewnym miarom, kadencjom i rytmom? Ten, kto powie, że czyni tak z racji piękna lub z przejęcia, przesunie w istocie to yptanie jedynie w bardziej niedostępną sferę. Ten jednak, kto odpowie: człowiek tworzy poezję, ponieważ musi bawić się społecznie, trafia w samo sedno."[4]
Gra/zabawa
- definicja gry/zabawy: "Jest to działanie, przebiegające w obrębie pewnych granic czasu, przestrzeni i sensu, w widocznym porządku, według dobrowolnie przyjętych reguł, poza sferę materialnej użyteczności czy konieczności. Nastrój zabawy to odrealnienie i zachwyt, albo natury sakralnej, albo też jedynie uroczystej, w zależności od tego, czy dana zabawa jest świętowaniem, czy uciechą. Działaniu towarzyszą uczucia uniesienia i napięcia, ono samo zaś powoduje wesołość i odprężenie"[5]
Bibliografia
Johan Huizinga, Homo ludens, przeł. M. Kurecka, W. Wirpsza, Warszawa 1998.