Nowomowa: Różnice pomiędzy wersjami
Z Literatura przedmiotu
m (1 wersja) |
|||
| (Nie pokazano 2 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | * cztery cechy nowomowy | ||
| + | *# język jednowartościowy (wyrazisty znak wartości, luźna semantyka, "znaczenie zostaje podporządkowane ocenie"<ref>Michał Głowiński, Nowomowa po polsku, Wydawnictwo PEN: Warszawa 1990, s. 8.</ref>) | ||
| + | *# pragmatyczno-rytualna ("Zmierza do silnego i bezpośredniego oddziaływania, podporządkowana jest bieżącej praktyce"<ref>Michał Głowiński, Nowomowa po polsku, Wydawnictwo PEN: Warszawa 1990, s. 8.</ref>) | ||
| + | *# magiczna ("Słowa nie tyle odnoszą się do rzeczywistości, nie tyle ją opisują, co ją tworzą. (...) magiczność to mówienie o stanach pożądanych w taki sposób, jakby one były stanami rzeczywistymi"<ref>Michał Głowiński, Nowomowa po polsku, Wydawnictwo PEN: Warszawa 1990, s. 8-9.</ref>) | ||
| + | *# arbitralna ("Słowa, formuły, uświęcone wyrażenia z dnia na dzień mogą () "być zdjęte z porządku propagandy partyjnej". (...) Arbitralność wyraża się także w dowolnym kształtowaniu znaczeń."<ref>Michał Głowiński, Nowomowa po polsku, Wydawnictwo PEN: Warszawa 1990, s. 9.</ref>) | ||
| + | |||
| + | |||
| + | * "w nomowowie najistotniejsze jest nieustanne narzucanie wartości - już na poziomie języka. W jej obrębie wszystko ma być oznaczona znakiem wartościującym, dodatnim lub ujemnym, zawsze jednak wyrazistym i jednoznacznym - tak dla mówiącego, jak słuchacza. Słowo ma w większym stopniu przekazywać te wartości niż znaczyć, ma być od razu zinterpretowane. Aksjologia górująca nad semantyką ma ograniczać maksymalnie możliwości wyboru, powodować, by każde słowo bądź każda formuła implikowały pewnego typu wartości, by były od nich nierozłączne."<ref>Michał Głowiński, Nowomowa po polsku, Wydawnictwo PEN: Warszawa 1990, s. 24.</ref> | ||
| + | |||
| + | ==Literatura== | ||
* F. Thom, Drewniany język | * F. Thom, Drewniany język | ||
| − | * Michał Głowiński, Nowomowa po polsku, Warszawa 1990. | + | * Michał Głowiński, Nowomowa po polsku, Wydawnictwo PEN: Warszawa 1990. |
* Mirosława Marody, Język propagandy i typy jego odbioru, Warszawa 1984. | * Mirosława Marody, Język propagandy i typy jego odbioru, Warszawa 1984. | ||
| + | |||
| + | ==Przypisy== | ||
Aktualna wersja na dzień 12:27, 10 mar 2021
- cztery cechy nowomowy
- język jednowartościowy (wyrazisty znak wartości, luźna semantyka, "znaczenie zostaje podporządkowane ocenie"[1])
- pragmatyczno-rytualna ("Zmierza do silnego i bezpośredniego oddziaływania, podporządkowana jest bieżącej praktyce"[2])
- magiczna ("Słowa nie tyle odnoszą się do rzeczywistości, nie tyle ją opisują, co ją tworzą. (...) magiczność to mówienie o stanach pożądanych w taki sposób, jakby one były stanami rzeczywistymi"[3])
- arbitralna ("Słowa, formuły, uświęcone wyrażenia z dnia na dzień mogą () "być zdjęte z porządku propagandy partyjnej". (...) Arbitralność wyraża się także w dowolnym kształtowaniu znaczeń."[4])
- "w nomowowie najistotniejsze jest nieustanne narzucanie wartości - już na poziomie języka. W jej obrębie wszystko ma być oznaczona znakiem wartościującym, dodatnim lub ujemnym, zawsze jednak wyrazistym i jednoznacznym - tak dla mówiącego, jak słuchacza. Słowo ma w większym stopniu przekazywać te wartości niż znaczyć, ma być od razu zinterpretowane. Aksjologia górująca nad semantyką ma ograniczać maksymalnie możliwości wyboru, powodować, by każde słowo bądź każda formuła implikowały pewnego typu wartości, by były od nich nierozłączne."[5]
Literatura
- F. Thom, Drewniany język
- Michał Głowiński, Nowomowa po polsku, Wydawnictwo PEN: Warszawa 1990.
- Mirosława Marody, Język propagandy i typy jego odbioru, Warszawa 1984.
Przypisy
- ↑ Michał Głowiński, Nowomowa po polsku, Wydawnictwo PEN: Warszawa 1990, s. 8.
- ↑ Michał Głowiński, Nowomowa po polsku, Wydawnictwo PEN: Warszawa 1990, s. 8.
- ↑ Michał Głowiński, Nowomowa po polsku, Wydawnictwo PEN: Warszawa 1990, s. 8-9.
- ↑ Michał Głowiński, Nowomowa po polsku, Wydawnictwo PEN: Warszawa 1990, s. 9.
- ↑ Michał Głowiński, Nowomowa po polsku, Wydawnictwo PEN: Warszawa 1990, s. 24.
