Gottlob Frege

Myśl. Studium logiczne

Trzecie królestwo

• Trzecie królestwo: "To, co do niego należy, jest podobne do przedstawień o tyle, że nie jest zmysłowo postrzegalne, a do rzeczy, o tyle, że nie wymaga nosiciela. Myśl wyrażona w twierdzeniu Pitagorasa jest prawdziwa bezczasowo i niezależnie od tego, czy ktoś jej prawdziwość uznaje. Nie staje się prawdziwa dopiero po odkryciu, podobnie jak planeta oddziałuje z innymi, zanim ją odkryto", s. 118
• przypis: "Rzeczy widzimy, przedstawienia mamy, myśli ujmujemy lub myślimy. Ujmując myśl, nie tworzymy jej, lecz wchodzimy jedynie w pewien stosunek z czymś, co już uprzednio istniało. Jest to stosunek inny niż stosunek widzenia rzeczy i posiadania przedstawień", s. 118
• myśl jest niezależna ode mnie: "Nie wszystko jest przedstawieniem. Wolno zatem dopuścić, że myśl jest czymś ode mnie niezależnym, co równie dobrze może być ujmowane przez innych, jak przeze mnie. ", s. 124
• myśli nie jest tworzona, lecz ujmowana: "Nie jesteśmy nosicielami myśli, jak jesteśmy nosicielami przedstawień. Mamy myśli nie tak, jak mamy wrażenia zmysłowe; i widzimy je nie tak, jak widzimy np. gwiazdy. Potrzeba tu specjalnego określenia, którym niech będzie słowo "ujmować". Ujmowaniu myśli musi odpowiadać pewna dyspozycja psychiczna: zdolność myślenia. Myśląc nie wytwarzamy myśli, lecz je tylko ujmujemy", s. 125
• nauka: "Praca naukowa polega na odkrywaniu myśli prawdziwych, nie na ich tworzeniu", s. 125
• specyfika myśli: "Myśl nie należy ani do wewnętrznego świata mych przedstawień, ani do zewnętrznego świata postrzegalnych zmysłowo rzeczy", s. 126
• Trzecie królestwo: "Obok świata wewnętrznego istnieje świat zewnętrzny rzeczy zmysłowo postrzegalnych oraz królestwo tego, co zmysłowo postrzegalne nie jest", s. 127
• myśli są bezczasowe i niezmienne: "Myśl twierdzenia Pitagorasa jest bezczasowa: wieczna i niezmienna", s. 127
• słowa mogą nabierać z czasem innego sensu, ale nie myśli, s. 128
• myśl działa w ten sposób, że jest ujmowana i uznawana za prawdę, s. 128

Bibliografia

• Gottlob Frege, Pisma semantyczne, przeł. Bogusław Wolniewicz, Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1977.